پرده خوانی

«پرده خوانی» به نوحه خوانى بر اساس پرده‌اى که به دیوار نصب مى‌کنند و روى آن تصاویرى از چهره‌هاى خوب و بد در تاریخ اسلام، به ویژه حوادث مربوط به عاشورا است گفته می شود. نوحه‌خوان، طبق صحنه‌هاى تصویر، اشعار و مراثى را مى‌خواند و مردم که اغلب پاى دیوارها در کوچه‌ها و میادین یا تکیه‌ها پاى صحبت و نوحه‌اش مى‌نشینند، دور او جمع مى‌شوند و مى‌گریند و به پرده خوان، طبق نذر و نیاز خویش، کمک مالى مى‌کنند.

پرده خوانى، یکى از هنرهاى نمایشى و شرح حال و سیره اولیاء دین است که بر اساس تصاویر منقوش بر پرده‌هاى بزرگ، اجرا مى‌گردد. پرده خوان دهانى گرم و صوتى دلنشین دارد و همراه با خواندن، اشاره به تصاویر مى‌کند.

شمایل نگارى و صورتگرى مذهبى، خود را در پرده‌ها نشان مى‌دهد. نوعى از نقاشى‌ مذهبى در این پرده‌ها تجلى مى‌یابد. بر مبناى حوادث تاریخ اسلام، به ویژه وقایع کربلا، نقاشی هاى درهم و برهمى روى پرده کشیده مى‌شود که عنوان‌ «پرده نگارى‌» دارد. نگارگران پرده‌هاى مذهبى، عموما با الهام از مقاتل به تصویر صحنه‌ها مى‌پرداختند. نقالانى هم با نصب آنها بر روى دیوار و در حضور مردم، با دهانى گرم به تعزیه خوانى و پرده خوانى بر اساس حوادث به تصویر کشیده شده مى‌پرداختند.

محتواى این پرده‌ها اعم‌ از دنیا و آخرت و بهشت و جهنم و صالحان و شروران و حسینیان و یزیدیان بود. در این‌ پرده‌ها، شمایل حضرت عباس با دستانى از بدن جدا، طفلان مسلم، خیمه‌هاى سوزان، قیام مختار، مجلس جن و انس، معراج پیامبر به همراه براق، کوثر، ضامن آهو و... کشیده ‌مى‌شد و نقالان پرده‌خوان با نثر و شعر، حوادث مربوط به آنها را با صدا بازگو مى‌کردند و از حاضران اشک مى‌گرفتند.

پانویس

منابع

• جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.